Bạn có nên tắt máy tính và đợi khi nó khởi động lại hay cứ để nó hoạt động vào ban đêm hay khi không sử dụng. Có thể làm mãi mãi như vậy chẵng hạn?
Để trả lời câu hỏi này, trước tiên chúng ta hãy tìm hiểu máy tính hoạt động như thế nào ở chế độ tắt máy, chế độ ngủ và chế độ ngủ đông cùng các ưu khuyết điểm chính của chúng.
Chế độ Tắt Máy (Shut down)
Khi bạn tắt máy tính, đầu tiên thiết bị sẽ đóng tất cả các chương trình đang chạy, ngưng tất cả dịch vụ, lưu thông số của hệ thống, xóa bộ RAM và ngắt điện.
Ưu điểm
- Không tiêu thụ năng lượng.
- Tăng tuổi thọ máy tính và các thành phần.
- Máy sẽ được ngăn nắp hơn cho phép nó sẽ khởi động lại trơn tru hơn và hoạt động tốt hơn vào lần tới.
Khuyết điểm
- Khởi động lại thiết bị sẽ tạo một vài căng thẳng ban đầu cho hệ thống. Việc tắt mở nhiều lần trong một ngày dẫn đến tuổi thọ của máy, đặc biệt là ỗ cứng, bị giảm.
- Phải chờ lâu để máy khởi động lại (Các máy đời mới thời gian khởi động nhanh hơn nhiều).
- Phải mở lại từ đầu tất cả các chương trình bạn làm việc.
Chế độ ngủ (Sleep)
Khi đặt máy vào chế độ ngủ, thiết bị sẽ lưu trữ mọi thứ bạn đang mở vào bộ nhớ RAM (Bộ nhớ RAM chịu trách nhiệm cho các hoạt động hiện tại trên máy tính. Khi một tiến trình nằm trong RAM, điều đó có nghĩa là bạn có thể truy cập nó ngay lập tức và nó không cần thời gian để tải). Sau đó thiết bị chuyển sang chế độ tiết kiệm năng lượng và tạm dừng tất cả hoạt động. Để thoát khỏi trạng thái này, bạn chỉ cần nhấn một phím hoặc nhấp chuột. Máy tính sẽ hoạt động trở lại. Tuy nhiên, trên một số hệ thống bạn có thể cần phải nhấn nút nguồn.
Ưu điểm
- Giảm bớt đáng kể lượng tiêu thụ năng lượng
- Máy tính bật lại một chách nhanh chóng và tiết kiệm thời gian cho công việc của bạn vì không cần mở lại tất cả chương trình bạn đang làm việc.
Khuyết điểm
- Nhiều chương trình sẽ để lại dấu vết của nó vào tư thế tích lũy làm chậm hệ thống, lâu ngày, máy sẽ chạy chậm hơn vì bị mắc kẹt và mệt mõi.
Chế độ ngủ đông (Hibernate)
Ngủ đông là chế độ ngủ sâu hơn không sử dụng một tí năng lượng nào cả giống như bạn tắt máy nhưng mất nhiều thời gian hơn để tắt. Ở trạng thái này máy tính của bạn sẽ sao chép mọi thứ bạn đã mở vào ỗ cứng thay vì RAM rồi rơi vào trạng thái ngủ. Các ỗ đĩa cứng có các bộ phận chuyển động cần đạt được một số vòng quay trước khi bạn có thể sử dụng chúng. Đó là lý do máy tính thức dậy chậm hơn sau khi ngủ đông. Tuy nhiên nếu bạn có ỗ SSD bạn thậm chí không thấy sự khác biệt so với chế độ ngủ vì nó khởi động nhanh hơn nhiều. Trong các hệ thống hiện đại gần đây thì không có sự lựa chọn rõ ràng nào giữa chế độ ngủ và chế độ ngủ đông.
Ưu điểm
- Không tiêu thụ năng lượng.
- Tiết kiệm thời gian cho công việc của bạn vì không cần mở lại tất cả chương trình bạn đang làm việc.
Khuyết điểm
- Thời gian thức dậy lâu hơn so với chế độ ngủ.
- Các máy đời cũ có nhiều bộ phận chuyển động cần đạt được một số vòng quay trước khi sử dụng chúng làm các bộ phận này chịu áp lực ban đầu khi đánh thức máy và do đó tuổi thọ của các bộ phận này giảm.
Kết luận
Lúc trước, máy tính làm bằng nhiều vật liệu khác nhau nên việc thường xuyên tắt và bật lại có khả năng làm hỏng chúng. Ngày nay không còn vấn đề như vậy, bạn có thể tự do bật và tắt nhiều lần mà không gây hại nhiều. Tuy nhiên khi bạn bật máy tính nó cũng sẽ kích hoạt một chút năng lượng tạo ra vài căng thẳng ban đầu cho hệ thống.
Vậy nên tắt máy tính và đợi khi nó khởi động lại hay cứ để nó hoạt động. Có thể làm mãi mãi như vậy chẵng hạn. Lựa chọn nào là tốt nhất?
Nếu máy tính của bạn không thao tác trong một thời gian dài hay vào ban đêm (tải xuống, quét virus, sao lưu, v.v.) thì thực sự không có lý do gì để bật nó hay đặt vào chế độ ngủ. Bạn nên tắt nó.
Nếu máy tính của bạn được thường xuyên sử dụng trong ngày hay vào ban đêm thì bạn nên sử dụng chế độ ngủ vừa tiết kiệm được năng lượng vừa giúp bạn bật máy tính là tiếp tục làm việc trở lại một cách nhanh chóng.
Như đã nói ở trên, khi tắt máy, máy sẽ xóa bộ nhớ. Nếu bạn không thỉnh thoảng làm điều đó bạn sẽ bị mắc kẹt với một thiết bị chậm chạm và mệt mõi vào một lúc nào đó. Các chương trình chạy liên tục sẽ để lại rất nhiều rác, chúng sẽ chiếm không gian lưu trữ và ngăn những thứ khác bạn truy cập nó. Tắt thiết bị sẽ giải quyết vấn đề trong hầu hết các trường hợp.
Đoàn Bùi Minh Luân
